5. Wybrane zagadnienia gospodarcze w gminie Janikowo 5.1. Dynamika ruchu budowlanego na podstawie wydanych pozwoleń na budowę
Z punktu widzenia przyszłych kierunków rozwoju gminy istotnym jest ruch budowlany, bowiem jego dynamika i struktura może wskazywać na potencjalne płaszczyzny rozwoju i jest on indykatorem zamożności jej mieszkańców. Analizę ruchu budowlanego przeprowadzono w oparciu o wydane pozwolenia na budowę w okresie 1994-2000 (20.08.2000). Z materiałów wynika, że wydano w tym okresie 247 pozwoleń na budowę mieszkań (w tym 191 w mieście Janikowo), 262 na budowę obiektów gospodarczych z tego 131 o kubaturze powyżej 1000 m3, 18 na budowę budynków inwentarskich (typu: chlewnia, obora, królikarnia).
Tab. .Struktura pozwoleń na budowę w latach 1994-2000 (do lipca 2000)
Pozwolenia na budowę |
ogółem |
% |
1. budownictwo mieszkaniowe |
247 |
34,5 |
2. budownictwo gospodarcze |
131 |
18,3 |
3. budownictwo inwentarskie |
18 |
2,5 |
4. obiekty o kubaturze pow. 1000 m3 |
131 |
18,3 |
5. przyłącza (energet., wodoc., gaz.) |
181 |
25,3 |
6. inne |
7 |
1,0 |
7. Razem |
715 |
100,0 | Źródło: Opracowanie własne na podstawie rejestru pozwoleń na budowę uzyskanego w Urzędzie Gminy i Miasta Janikowo oraz wykazu pozwoleń ze Starostwa Powiatowego
Z powyższej tabeli wynika, że w strukturze pozwoleń na budowę dominuje budownictwo mieszkaniowe, które stanowi ponad 34,5% udziału, 18,3% zajmuje budownictwo gospodarcze i jedynie 2,5% budownictwo inwentarskie. Powyższa struktura świadczy o kształtowaniu się funkcji rezydencjalnej (mieszkaniowej) gminy Janikowo. Proces ten przejawia się m.in. w osiedlaniu się na stałe w obszarach podmiejskich i kreowaniem stylu powrót “do natury”.
Pozwolenia na budowę przeanalizowano z dwóch punktów widzenia tj. wg miejsca inwestycji (tabela, rys., mapa) oraz miejsca zamieszkania inwestora (tabela, rys., mapa). Z tabeli wynika, że najwięcej pozwoleń na budowę wydano na budownictwo mieszkaniowe w Janikowie, Kołodziejewie, Ludzisku i Broniewicach. Z kolei aż 92% inwestorów budownictwa mieszkaniowego pochodzi z obszaru gminy, a spośród pozostałych 8% inwestorów prawie połowa jest mieszkańcami pobliskiego Inowrocławia (por. tabela).
Tab. .Ruch budowlany - liczba wydanych pozwoleń na budowę mieszkań wg miejsca inwestycji
|
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
razem |
Balice |
|
1 |
|
2 |
|
1 |
|
4 |
Broniewice |
2 |
1 |
1 |
1 |
1 |
2 |
|
8 |
Dębina |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Dębowo |
|
|
1 |
|
|
1 |
|
2 |
Dobieszewiczki |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Głogówiec |
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
Góry |
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
Kołodziejewo |
5 |
2 |
6 |
6 |
2 |
|
1 |
22 |
Kołuda Mała |
|
|
|
2 |
1 |
1 |
1 |
5 |
Kołuda Wielka |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Ludzisko |
1 |
3 |
1 |
2 |
|
1 |
|
8 |
Ołdrzychowo |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Pałuczyna |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Sielec |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Skalmierowice |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
Sosnowiec |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Trląg |
1 |
|
|
1 |
|
|
|
2 |
Wierzejewice |
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
m. Janikowo |
7 |
42 |
29 |
31 |
29 |
42 |
11 |
191 |
Gmina razem |
17 |
52 |
38 |
46 |
33 |
48 |
13 |
247 | Źródło: Opracowanie własne na podstawie rejestru pozwoleń na budowę uzyskanego w Urzędzie Gminy i Miasta Janikowo
Tab. .Ruch budowlany - liczba wydanych pozwoleń na budowę mieszkań wg miejsca inwestycji
|
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
razem |
Balice |
|
1 |
|
2 |
1 |
1 |
|
5 |
Broniewice |
2 |
2 |
|
1 |
3 |
1 |
|
9 |
Dębina |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Dębowo |
|
|
1 |
|
|
1 |
|
2 |
Dobieszewiczki |
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
Głogówiec |
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
Góry |
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
Kołodziejewo |
5 |
3 |
5 |
5 |
3 |
|
|
21 |
Kołuda Mała |
1 |
1 |
|
2 |
1 |
1 |
1 |
7 |
Kołuda Wielka |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Ludzisko |
1 |
2 |
1 |
2 |
|
1 |
2 |
9 |
Ołdrzychowo |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Pałuczyna |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
Sielec |
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
Skalmierowice |
|
|
|
1 |
|
1 |
|
2 |
Sosnowiec |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Trląg |
1 |
|
|
1 |
1 |
1 |
|
4 |
Wierzejewice |
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
m. Janikowo |
6 |
36 |
27 |
27 |
22 |
37 |
6 |
161 |
Gmina razem |
17 |
48 |
36 |
42 |
31 |
44 |
10 |
228 |
Inowrocław |
|
2 |
|
|
1 |
3 |
3 |
9 |
Mogilno |
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
Strzelno |
|
|
|
1 |
|
1 |
|
2 |
inne |
|
1 |
2 |
3 |
1 |
|
|
7 |
Ogółem |
17 |
52 |
38 |
46 |
33 |
48 |
13 |
247 | Źródło: Opracowanie własne na podstawie rejestru pozwoleń na budowę uzyskanego w Urzędzie Gminy i Miasta Janikowo
Ryc. .Liczba podanych pozwoleń na budowę w gminie Janikowo (wg miejsca inwestycji)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie rejestru pozwoleń na budowę uzyskanego w Urzędzie Gminy i Miasta Janikowo oraz wykazu pozwoleń ze Starostwa Powiatowego
Mapa .Ruch budowlany - liczba wydanych pozwoleń na budowę mieszkań w latach 1994-2000 (wg miejsca inwestycji)
W odniesieniu do budownictwa gospodarczego wydano w latach 1989-2000 (20.08.2000) w gminie 131 pozwoleń na budowę, z tego zdecydowana większość inwestorów pochodzi z tej samej miejscowości, w której budowali, jedynie w 10 przypadkach nie byli oni mieszkańcami gminy (por. tabela, mapa).
Pozostałe 131 pozwoleń na budowę o kubaturze pow. 1000 m3 nie jest rejestrowanych w Urzędzie Gminy i Miasta Janikowo, stąd też nie możliwe okazało się ustalenie pochodzenia inwestora. W dużym jednak stopniu budowy tego typu prowadzone są przez duże firmy z terenu całego kraju przystępujące do publicznie ogłaszanych przetargów.
Tab. .Ruch budowlany - liczba wydanych pozwoleń na budowę mieszkań wg miejsca inwestycji (bez obiektów o kubaturze pow. 1000 m3)
|
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
razem |
Balice |
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
Broniewice |
|
2 |
3 |
2 |
|
1 |
|
8 |
Dębina |
|
|
|
|
|
|
|
|
Dębowo |
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
Dobieszewiczki |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
Głogówiec |
|
|
|
|
|
|
|
|
Góry |
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
Kołodziejewo |
2 |
2 |
2 |
4 |
|
1 |
|
11 |
Kołuda Mała |
1 |
1 |
|
2 |
1 |
|
1 |
6 |
Kołuda Wielka |
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
Ludzisko |
2 |
4 |
|
1 |
1 |
1 |
|
9 |
Ołdrzychowo |
|
|
1 |
2 |
|
|
|
3 |
Pałuczyna |
|
|
|
|
|
|
|
|
Sielec |
|
|
|
|
|
|
|
|
Skalmierowice |
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
Sosnowiec |
|
|
|
|
|
|
|
|
Trląg |
|
4 |
|
1 |
|
3 |
1 |
9 |
Wierzejewice |
|
|
|
|
|
|
|
|
m. Janikowo |
5 |
9 |
16 |
10 |
19 |
16 |
3 |
78 |
Gmina razem |
13 |
22 |
24 |
23 |
22 |
22 |
5 |
131 | Źródło: Opracowanie własne na podstawie rejestru pozwoleń na budowę uzyskanego w Urzędzie Gminy i Miasta Janikowo
Tab. .Ruch budowlany - liczba wydanych pozwoleń na budowę mieszkań wg miejsca zamieszkania inwestora (bez obiektów o kubaturze pow. 1000 m3)
|
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
razem |
Balice |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Broniewice |
1 |
2 |
3 |
3 |
|
1 |
|
9 |
Dębina |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Dębowo |
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
Dobieszewiczki |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Głogówiec |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
Góry |
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
Kołodziejewo |
2 |
2 |
2 |
4 |
|
1 |
|
11 |
Kołuda Mała |
|
2 |
|
2 |
1 |
|
|
5 |
Kołuda Wielka |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Ludzisko |
|
3 |
|
|
2 |
|
|
5 |
Ołdrzychowo |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
Pałuczyna |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Sielec |
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
Skalmierowice |
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
Sosnowiec |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Trląg |
|
4 |
|
1 |
|
2 |
1 |
8 |
Wierzejewice |
|
|
|
1 |
|
1 |
|
2 |
m. Janikowo |
9 |
9 |
16 |
10 |
15 |
14 |
2 |
75 |
Gmina razem |
13 |
22 |
23 |
22 |
19 |
19 |
3 |
121 |
Inowrocław |
|
|
|
|
3 |
|
1 |
4 |
Mogilno |
|
|
|
|
|
1 |
1 |
2 |
Strzelno |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
inne |
|
|
1 |
|
|
2 |
|
3 |
Ogółem |
13 |
22 |
24 |
23 |
22 |
22 |
5 |
131 | Źródło: Opracowanie własne na podstawie rejestru pozwoleń na budowę uzyskanego w Urzędzie Gminy i Miasta Janikowo
Tab. . Ruch budowlany - liczba wydanych pozwoleń na budowę obiektów o kubaturze pow. 1000 m3 w gminie Janikowo wg miejsca inwestycji
Lata |
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
razem |
% |
Janikowo |
budowa |
3 |
12 |
11 |
8 |
10 |
4 |
5 |
53 |
40,5 |
rozbudowa |
5 |
14 |
12 |
13 |
12 |
9 |
6 |
71 |
54,2 |
Kołuda Mała |
budowa |
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
0,8 |
rozbudowa |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0,0 |
Ludzisko |
budowa |
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
0,8 |
rozbudowa |
|
|
1 |
|
|
1 |
|
2 |
1,5 |
Kołuda Wielka |
budowa |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0,0 |
rozbudowa |
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
0,8 |
Broniewice |
budowa |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0,0 |
rozbudowa |
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
0,8 |
Trląg |
budowa |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0,0 |
rozbudowa |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
0,8 |
Ogółem |
8 |
29 |
24 |
22 |
22 |
15 |
11 |
131 |
100,0 | Źródło: Opracowanie własne na podstawie rejestru pozwoleń na budowę uzyskanego w Starostwie Powiatowym
Mapa .Ruch budowlany - luczba wydanych pozwoleń na budowę obiektów gospodarczych w latach 1994-200 z uwzględnieniem obiektów o kubaturze pow. 1000 m3 (wg miejsca inwestycji)
5.2. Stan, struktura i dynamika wzrostu liczby podmiotów gospodarczych
Dane dotyczące liczby, struktury branżowej i dynamiki wzrostu powstających na terenie gminy podmiotów gospodarczych pokazują na istotne zmiany w ich strukturze i dynamice (w latach 1991-2000). Generalnie biorąc działające w gminie podmioty gospodarcze są w bardzo małym stopniu związane z gospodarką rolną i obsługą ludności wiejskiej, tym bardziej, że w samym mieście Janikowo zlokalizowanych jest aż 68% wszystkich podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy.
Funkcjonujące tu podmioty gospodarcze w liczbie 667 (stan na 03.07.2000) dają zatrudnienie i utrzymanie ich właścicielom i z reguły najbliższej rodzinie. Są to jednak bardzo małe jednostki działalności gospodarczej. Najwięcej podmiotów gospodarczych związanych jest z działalnością w III sektorze gospodarczym (usługach). Stwarzają one ponad 70% miejsc pracy swoim właścicielom i ich krewnym. Uzupełniają je podmioty gospodarcze działające w II sektorze gospodarczym (przemysł i budownictwo). Łącznie na te dwa sektory gospodarcze przypada ponad 90% działalności funkcjonujących obecnie w gminie podmiotów gospodarczych.
Tab. .Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie Janikowo w latach 1989-2000
Lata |
1989 |
1990 |
1991 |
1992 |
1993 |
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
ogółem |
49 |
76 |
92 |
45 |
44 |
42 |
40 |
49 |
61 |
64 |
101 |
59 |
a) przemysł |
3 |
6 |
9 |
6 |
10 |
7 |
6 |
2 |
10 |
18 |
13 |
6 |
prod. wyrobów |
2 |
1 |
1 |
0 |
3 |
2 |
0 |
0 |
0 |
2 |
3 |
2 |
usługi przemysł. |
0 |
2 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
dział. prod. –usł. |
1 |
3 |
7 |
6 |
6 |
5 |
6 |
2 |
10 |
16 |
10 |
4 |
b) budownictwo |
12 |
6 |
6 |
2 |
0 |
3 |
6 |
2 |
1 |
2 |
4 |
1 |
c) transport |
9 |
4 |
9 |
1 |
2 |
2 |
1 |
1 |
6 |
3 |
10 |
3 |
d) handel |
6 |
41 |
58 |
24 |
25 |
17 |
12 |
29 |
21 |
20 |
42 |
26 |
stały |
6 |
25 |
35 |
20 |
21 |
13 |
10 |
25 |
17 |
19 |
39 |
24 |
obwoźny |
0 |
16 |
23 |
4 |
1 |
4 |
2 |
4 |
4 |
1 |
3 |
2 |
c) gastronomia |
1 |
0 |
2 |
2 |
1 |
2 |
0 |
0 |
2 |
1 |
2 |
2 |
f) inne usługi materialne |
17 |
19 |
5 |
8 |
1 |
8 |
8 |
7 |
13 |
13 |
16 |
12 |
g) usługi niematerialne |
1 |
0 |
3 |
2 |
5 |
3 |
7 |
8 |
8 |
7 |
14 |
9 |
Rok 2000 - stan na 03.07.2000rRok 2000 - stan na 03.07.2000r
Mapa .Liczba podmiotów gospodarczych w gminie Janikowo (stan na 03.07.2000)
Tab. .Struktura podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie Janikowo w latach 1989-2000
Lata |
1989 |
1990 |
1991 |
1992 |
1993 |
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
ogółem |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
a) przemysł |
6,1 |
7,9 |
9,8 |
13,3 |
22,7 |
16,7 |
15,0 |
4,1 |
16,4 |
28,1 |
12,9 |
10,2 |
prod. wyrobów |
4,1 |
1,3 |
1,1 |
0,0 |
6,8 |
4,8 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
3,1 |
3,0 |
3,4 |
usługi przemysł. |
0,0 |
2,6 |
1,1 |
0,0 |
2,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
1,0 |
0,0 |
dział. prod. -usł. |
2,0 |
3,9 |
7,6 |
13,3 |
13,6 |
11,9 |
15,0 |
4,1 |
16,4 |
25,0 |
9,9 |
6,8 |
b) budownictwo |
24,5 |
7,9 |
6,5 |
4,4 |
0,0 |
7,1 |
15,0 |
4,1 |
1,6 |
3,1 |
4,0 |
1,7 |
c) transport |
18,4 |
5,3 |
9,8 |
2,2 |
4,5 |
4,8 |
2,5 |
2,0 |
9,8 |
4,7 |
9,9 |
5,1 |
d) handel |
12,2 |
53,9 |
63,0 |
53,3 |
56,8 |
40,5 |
30,0 |
59,2 |
34,4 |
31,3 |
41,6 |
44,1 |
stały |
12,2 |
32,9 |
38,0 |
44,4 |
47,7 |
31,0 |
25,0 |
51,0 |
27,9 |
29,7 |
38,6 |
40,7 |
obwoźny |
0,0 |
21,1 |
25,0 |
8,9 |
2,3 |
9,5 |
5,0 |
8,2 |
6,6 |
1,6 |
3,0 |
3,4 |
e) gastronomia |
2,0 |
0,0 |
2,2 |
4,4 |
2,3 |
4,28 |
0,0 |
0,0 |
3,3 |
1,6 |
2,0 |
3,4 |
f) inne usługi materialne |
34,7 |
25,0 |
5,4 |
17,8 |
2,3 |
19,0 |
20,0 |
14,3 |
21,3 |
20.3 |
15,8 |
20,3 |
g) usługi niematerialne |
2,0 |
0,0 |
3,3 |
4,4 |
11,4 |
7,1 |
17,5 |
16,3 |
13,1 |
10,9 |
13,9 |
15,3 | Rok 2000 - stan na 03.07.2000r
Ryc. .Zmiany w strukturze podmiotów gospodarczych w gminie Janikowo (na podstawie tabeli powyżej)
W 1989 roku spośród zarejestrowanych w gminie podmiotów 6,1% było związane z działalnością przemysłową, a dalszych 24,5% z budowlaną. Łącznie na II sektor gospodarczy (przemysł i budownictwo) przypadało więc we wspomnianym roku 30,6% ogółu wpisanych do rejestru podmiotów gospodarczych. W latach 90-tych udział rejestrowanych podmiotów zajmujących się działalnością przemysłową wykazywał duże wahania (od 4,1 do 28,1%), przy czym zaobserwowano dwa okresy wyżowe; pierwszy wystąpił w 1993 r., kiedy udział nowo powstających podmiotów działających w przemyśle wynosił 22,7% i w 1998 r., gdy stanowił on aż 28,1%. W konsekwencji pod koniec lat 90 odsetek podmiotów gospodarczych rozpoczynających działalność w przemyśle obniżył się z 28,1% w 1998 r. do 10,2%. w 2000 r.
Rys. .Struktura podmiotów gospodarczych w gminie Janikowo w latach 1989-2000, a,b,c,...,g - patrz tabela
Mapa. .Liczba podmiotów gospodarczych w gminie Janikowo - wg miejsca zamieszkania właściciela firmy
Inaczej zachowywały się podmioty działające w budownictwie. W 1991 r. ich udział wśród zarejestrowanych podmiotów wynosił aż 24,5%. W latach 1990-1994 nastąpił spadek ich odsetka (w 1993 r. nie rejestrowano przedsiębiorstw tej branży), natomiast wyraźny wzrost do ok. 15% wystąpił w 1995 r. Spowodowane to było przejściowym ożywieniem inwestycji w budownictwie mieszkaniowym na terenie gminy. Spadek liczby rejestrowanych podmiotów w budownictwie, mimo niewielkiego wzrostu udziału podmiotów gospodarczych w działalności przemysłowej, spowodował zmniejszenie odsetka podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w 2000 r. w całym II sektorze gospodarczym do zaledwie 11,9% (por. rys. ).
Analizując dynamikę tworzenia podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy Janikowo należy zwrócić uwagę na ciągły wzrost liczby podmiotów działających w sektorze II, tj. szeroko rozumianych usługach. Pozycja usług materialnych wśród nowo rejestrowanych podmiotów gospodarczych była w latach 1991-2000 dość istotna (od połowy lat 90 stanowiły one zawsze powyżej 15% ogólnej struktury). Największe jednak znaczenie wśród zarejestrowanych w gminie podmiotów gospodarczych miały i mają działalności związane z handlem (jedynie w 1989 roku stanowiły one nieco niższy procent ogółu). Ich udział szczególnie dynamicznie wzrastał do I pół. lat 90. W 1991 r. wynosił on 63% ogółu zarejestrowanych w tym roku podmiotów gospodarczych, po czym w latach 1997- 2000 obniżył się do poziomu 40%. W obrębie handlu funkcjonowały dwa typy firm. Jeden w postaci stałych placówek handlowych, których liczba znacznie przekraczała liczbę podmiotów gospodarczych zajmujących się handlem obwoźnym. Utrzymywała się ona w zasadzie (z wyjątkiem 1989 r.) na stałym poziomie, co stanowiło 30-40% ogółu rejestrowanych podmiotów. Natomiast inaczej zachowywał się udział firm działających w handlu obwoźnym. Było ich znacznie mniej aniżeli stałych firm handlowych. Najwyższy odsetek wśród rejestrowanych podmiotów stanowiły one na początku lat 90. (w 1991 r. 25,0%), natomiast w 2000 r. nie przekraczały wartości 3%. Firmy handlu obwoźnego są małych rozmiarów, 1-2 osobowe. Jest to w zasadzie forma przetrwania bardziej operatywnych, broniących się przed bezrobociem, mieszkańców gminy.
 |
Rys. .Liczba podmiotów gospodarczych w gminie Janikowo w latach 1989-2000
Z kolei udział rejestrowanych podmiotów gospodarczych działających w gastronomii notował znaczne wahania od ok. 0% do prawie 5% w połowie lat 90. Natomiast w strukturze rejestrowanych w gminie podmiotów gospodarczych istotnie wzrosło znaczenie usług niematerialnych, których udział zwiększył się z 2,0% w 1989 r. do 15,3% w 2000 r.
Przeciwnie zaś kształtowały się zmiany liczby rejestrowanych podmiotów zajmujących się transportem. W 1991 r. ich udział wynosił aż 18,4%. W ciągu lat 90-tych był on już nieco niższy i w latach 1998-2000 zatrzymał się na poziomie 5-10%.
Reasumując, należy stwierdzić, że w latach 90-tych nastąpiły znaczące zmiany w strukturze powstających podmiotów gospodarczych. Wyraziły się one w daleko idącym spadku udziału podmiotów związanych z budownictwem i transportem (o 10,1 %) a także usługami materialnymi oraz po okresowym wzroście udziału stabilizacją podmiotów gospodarczych rejestrowanych w handlu (na poziomie około 40%). Natomiast wyraźnie wzrósł udział rejestrowanych podmiotów gospodarczych związanych z usługami niematerialnymi, co jest szczególnie korzystne dla mieszkańców gminy.
W lipcu 2000 roku, jak już wspomniano, zarejestrowanych było w gminie 667 działających podmiotów gospodarczych. Właścicielami tych podmiotów byli w przeważającej większości (60,2%) mieszkańcy gminy. Zainteresowanie mieszkańców innych miejscowości województwa kujawsko-pomorskiego działalnością gospodarczą na terenie gminy było nikłe, założyli oni jedynie 7,9% ogółu podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie (3,9% inwestorów pochodziło z Inowrocławia i 2,1% z Mogilna). Zainteresowanie działalnością gospodarczą w gminie mieszkańców innych województw było jeszcze mniejsze, założyli oni zaledwie ok. 1,9% ogółu zarejestrowanych podmiotów. Wynika stąd wniosek, że kapitał przychodzący z zewnątrz jest niewielki, a rozwój działalności gospodarczej w gminie jest oparty o miejscowe zasoby kapitałowe. Najbardziej aktywnymi w zakresie zakładania podmiotów gospodarczych są mieszkańcy miasta Janikowa, wsi położonych wokół Janikowa, t.j. Broniewic, Kołudy Wielkiej, a także wsi sąsiadujących z gminą Inowrocław i Strzelno oraz wsi leżących w zachodniej części gminy (Kołodziejewo). Na mieszkańców centralnych i południowych wsi przypadał niewielki udział zarejestrowanych podmiotów.
Tabela . Pochodzenie terytorialne właścicieli podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie Janikowo (stan na 03.07.2000 r.)
Właściciel podmiotów gospodarczych |
Podmioty gospodarcze |
Liczba |
% |
Mieszkańcy gminy |
602 |
90,2 |
Mieszkańcy województwa kuj.-pom. |
53 |
7,9 |
W tym |
Inowrocław |
26 |
3,9 |
Mogilno |
14 |
2,1 |
Mieszkańcy innych województw |
12 |
1,9 |
W tym |
Szczecin |
3 |
0,4 |
Bydgoszcz |
2 |
0,3 |
Warszawa |
1 |
0,1 |
Toruń |
1 |
0,1 |
Poznań |
2 |
0,3 | Źródło: Opracowano na podstawie materiałów uzyskanych w UG.
Wskaźnik przedsiębiorczości, mierzony liczbą podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, w gminie w 2000 roku wynosił 50/1000 mieszkańców i w porównaniu z innymi gminami województwa kujawsko-pomorskiego utrzymuje się on na średnim poziomie (np. w gminie Inowrocław wynosi on 62,2/1000 mieszkańców, w gminie Wielka Nieszawka aż 77,1 na 1000 mieszkańców, natomiast w gminie Zławieś Wielka jedynie 32,4/1000) - por tabela i mapa.
Jednakże podkreślić należy, że przeliczając liczbę prywatnych przedsiębiorstw na 1000 osób w wieku produkcyjnym (co jest bardziej właściwe metodycznie) gmina Janikowo pod względem tak mierzonej przedsiębiorczości zajmuje pozycję znacznie wyższą od średniej, bowiem w 1999 roku wynosiła ona 91,7%o i 81,2%o w 2000 (obliczenia własne na podstawie danych zebranych w Urzędzie Gminy i Miasta Janikowo oraz danych GUS). Oznacza to wyższy od średniej poziom tego wskaźnika, choć z “Programu Ekspertyz Regionalnych" opracowanego przez Centrum Badań Regionalnych wynika, iż wartość ta wynosi jedynie 67%o (przy 81%o dla województwa kujawsko-pomorskiego i 86%o dla Polski w 1999 roku - za Centrum Badań Regionalnych). Wartość występująca w zestawieniu wskazuje na korzystanie przy jej obliczaniu z danych z lat wcześniejszych.
Podmioty gospodarcze zarejestrowane w gminie w stosunkowo dużym stopniu skierowane były na działalność poza granicami gminy. Takie podmioty stanowiły nieco mniej niż połowę ogółu zarejestrowanych w gminie podmiotów. Były to przede wszystkim podmioty działające w handlu obwoźnym, zwłaszcza prowadzone przez osoby handlujące na terenie bliższego i dalszego regionu oraz firmy transportowe.
Tab. .Poczodzenie terytorialne właścicieli podmiotów gospodarczych zarejestrwanych w gminie Janikowo (stan na 03.07.2000 r.)
Sołectwo |
Wskaźnik przedsiębiorczości |
Lokata |
Balice |
105 |
18 |
Broniewice |
67 |
16 |
Dębina |
35 |
9 |
Dębowo |
9 |
1 |
Dobieszewice |
17 |
4 |
Glogówiec |
32 |
8 |
Góry |
36 |
10 |
Kołodziejwo |
69 |
17 |
Kołuda Mała |
44 |
12 |
Kołuda Wielka |
23 |
5 |
Ludzisko |
50 |
13 |
Ołdrzychowo |
63 |
15 |
Pałuczyna |
10 |
2 |
Sielec |
38 |
11 |
Skalmierowice |
125 |
19 |
Sosnowiec |
29 |
6 |
Trląg |
14 |
3 |
Wierzejewice |
31 |
7 |
Janikowo |
53 |
14 |
gmina Janikowo |
50,0 |
|
Mapa .Wskaźnik przedsiębiorczości w gminie Janikowo w 2000 r. (stan na 03.07.2000)
5.3. Zagadnienia komunikacyjne na terenie gminy Janikowo
Obszar gminy przecina linia kolejowa I rzędu kierunku Poznań - Inowrocław - Toruń lub Inowrocław-Bydgoszcz. Jest to linia znaczenia krajowego, dwutorowa i zelektryfikowana. Z kolei układ dróg kołowych w gminie stanowią: jeden odcinek drogi krajowej, regionalnej nr 255 Pakość - Strzelno, o długości w granicach gminy 9 km, 13 odcinków dróg wojewódzkich: Broniewice - Mogilno, Cieślin - Janikowo, Kołodziejewko - Kołodziejewo - Trląg, Dębowo -korytkowo, Dobieszewice - Augustynowo, Pałuczyna - Kołodziejewko, Janikowo - Sielec -Kołuda Wielka, Janikowo - Kołuda Mała, Balice - Rzadkwin, Balice - Górki - Ciechrz, Ołdrzychowo - Górki o łącznej długości 49,5 km i 16 odcinków dróg gminnych, z których na drogi gminne zamiejskie przypada 25 km, a na gminne leżące w granicach administracyjnych miasta 14 km. Wskaźnik gęstości sieci drogowej wynosi ponad 70 km/100 km i jest wyższy aniżeli przeciętny w województwie. Z wysokiego wskaźnika gęstości dróg winno wynikać dogodne połączenie osiedli w gminie. Wielkość ta jest powodowana specyficznym układem sieci dróg, wynikającym z naturalnych barier komunikacyjnych, jakimi są rynna Zbiornika Pakoskiego i dolina Starej Noteci. Rozdzielone jeziorem wschodnia i zachodnia część gminy są dostępne jedną przeprawą mostową, jednocześnie kolejową i drogową, na południe od miasta Janikowa. Pozostałe znajdują się poza granicami gminy. Ogromnym utrudnieniem w komunikacji drogowej jest kolizyjne skrzyżowanie linii kolejowej z jedną z głównych, przelotowych ulic Janikowa (Szymańska D., Stachowski J., Rudnicki R, “Miasto i gmina Janikowo-wczoraj, dziś i jutro", Toruń-Janikowo, 1995).
 |
Rys. Liczba zarejestrowanych pojazdów samochodowych i ciągników rolniczych (stan w dniu 31.XII)
W strukturze zarejestrowanych pojazdów najwyższy udział przypada na samochody osobowe (65,4 % w 1999 r.). Pojazdy związane z rolnictwem stanowią 23,8% ogółu, z czego na ciągniki rolnicze przypada 9,3% (ok. 9 ciągników rolniczych przypada na 100 mieszkańców wsi w gminie), a na przyczepy i naczepy 14,5% (na 100 mieszkańców wsi przypada 14 pojazdów tego typu). W omawianej strukturze pewien udział stanowią również motocykle i skutery (6,8%), oraz motorowery (9,5%). Stale rosnąca liczba rejestrowanych pojazdów świadczyć może o poprawiającej się kondycji gospodarczej obszaru gminy, jednakże należy pamiętać że na obserwowaną dekadę przypadają lata przeobrażeń związanych z wprowadzaniem zasad gospodarki rynkowej (dostępność dóbr konsumpcyjnych po latach niedoborów i reglamentacji), stąd też między innymi wynika stwierdzone podwojenie liczby rejestrowanych pojazdów.
Tab. .Liczba zarejestrowanych pojazdów samochodowych i ciągników rolniczych w gminie Janikowo (stan w dniu 3XII)
kliknij tutaj
Rys. .Liczba zarejestrowanych pojazdów samochodowych i ciągników rolniczych w gminie Janikowo (stan w dniu 31.XII) a - motocykle i skutery, b - samochody osobowe, c - samochody sanitarne, d - autobusy, e - samochody ciężarowo-osobowe, f - samochody ciężarowe, g - samochody specjanle, h - ciągniki balastowe, i - ciągniki siodłowe, j - cziągniki rolnicze, k - przyczepy i naczepy, l - motorowery
Wprawdzie ogólna liczba zarejestrowanych pojazdów wzrosła, jednakże tendencja taka nie potwierdziła się w przypadku wszystkich typów pojazdów. Dotyczy to zwłaszcza ciągników rolniczych, których liczba znacznie zmniejszyła się na początku lat dziewięćdziesiątych. Między 1991 a 1992 rokiem wystąpił wyraźny ich wzrost w prywatnym sektorze kosztem publicznego (tu spadek ze 165 w 1991 roku do 17 w 1992 roku). W połowie lat dziewięćdziesiątych ich liczba wzrosła, by pod koniec lat dziewięćdziesiątych osiągnąć poziom niższy niż na początku dekady. Zmiany te wskazują na pewne pogorszenie się kondycji ekonomicznej mieszkańców wsi.
Z kolei w przypadku samochodów osobowych można stwierdzić stałą tendencję do wzrostu liczby rejestrowanych pojazdów, choć wydaje się, że tempo zmian nieco słabnie.
Aktualnie trudno jest interpretować obserwowane zmiany liczby rejestrowanych pojazdów, zwłaszcza w przypadku pojazdów pozarolniczych, bowiem wzrost ich liczby, jak wspomniano, nie musi jednoznacznie świadczyć o wzroście poziomu zamożności mieszkańców. |